Okul Öncesi ve Adölesan Dönemde Beslenme
İnsanlar ilk alışkanlıklarını çocukluk dönemlerinde elde ederler. Bu alışkanlıklardan en önemlisi de beslenme alışkanlığıdır. Kahvaltı etmek, düzenli beslenmek gibi alışkanlıklar çocuk yaşta edinildiği takdirde genetik olmayan hastalıklarına yakalanma riskini oldukça azaltılabilir. Ayrıca çocukların zihinsel ve bedensel gelişimi sürdürebilmesi için de bu yaşlardaki beslenme oldukça önemlidir. Adölesan dönem olarak tabir edilen zaman dilimi çocuğun ilk ergenlik zamanı ile başlayıp büyümenin durduğu zamana kadar devam etmektedir. Bu dönem aralıklarında yeterli beslenemeyen çocuklarda bir çok sıkıntı görülmektedir. En sık rastlanan sorunlar ise;
Bu dönemde çocukların en önemli besin öğünü kahvaltıdır. Tereyağ, peynir, zeytin, bal, süt gibi gıdalar çocukların gelişimi açısından çok önemli besin kaynaklarıdır. Çocukların zevklerine, fiziksel ve zihinsel durumlarına göre satranç, spor vs aktivitelere yönlendirilerek gelişimleri sağlanmalıdır. Bu yaştaki çocukların diş ve kemik gelişimi için günde en az 2-3 porsiyon süt ve süt ürünleri tüketilmesi uygundur. Bu yaştaki çocuklar her ne kadar çok meraklı olsalar da mümkün oldukça şekerli, tuzlu hazır besinler ve gazlı içecekler yerine süt, yoğurt, kuru yemiş ve meyvelere yönlendirilmelidir. Çünkü şekerli, tuzlu hazır besinler ve fast food ürünleri çocuklardan kesinlikle uzak tutulmalıdır. Bu tarz ürünler başlı başına obezite sebebidir. Güçlü bir sindirim sistemi için çocukluktan her gün 3-4 porsiyon taze sebze ve meyve tüketme alışkanlığı edinilmesi gereken alışkanlıklardan biridir. Gün öğünlerinde dört yapraklı yonca besinleri, süt grubu, et grubu, sebze – meyveler dengeli bir şekilde tüketilmelidir.
Her ne kadar nelerin tüketilmesi, nelerin yapılması bilinse de günümüzde bunların uygulayan çok az sayıda insan bulunmaktadır. Bu sebeple obezite ve aşırı zayıflık şikayet yaşları oldukça aşağıya inmiş durumda. Ebeveynler durum tehlikeli hal aldıkça önlemler almaya başlamaktalar ve bireysel çabalar genelde başarısızlık ile sonuçlanmaktadır. Uzman diyetisyenler, beslenme bozukluklarının gelişim üzerinde etkilerini değerlendirirken, bu bozukluklar nedeniyle artan enfeksiyonlar ve beraberinde giden psikolojik depresyon ve uyarı eksikliğinin etkilerine de dikkat çekmekteler. Demir eksikliği, iyot eksikliği ve A vitamini eksikliği sağlıksız beslenmeler sonucu ortaya çıkmaktadır. Okul öncesinde çocukları önce anne sütü ile sonra evde ebeveynler ve bakıcılar ile düzenli ve düzgün beslenilirken okul çağına gelmesi ile özellikle ergenlik döneminin başlamasıyla okullarda satılan hazır paket ürünler, dershane zamanlarında tüketilen fast foodlar onlar için ileride büyük bir tehlike olmaktadır.
Okul öncesinde görülen obezite aslında ilerideki yaşlarda yaşayacakları sağlık sorunlarının ilk sinyalidir. Hareket azlığı, bacak ağrıları, yorgunluk ve nefes almada zorluk obezite hastası çocukların en büyük şikayetleridir. Besin alımları genellikle yemek seçici, yemek saatleri düzensiz, diyet öyküleri aşırı besin tüketici ve atıştırıcı tip, ödül olarak şeker ve aşırı karbonhidratlı besin tüketen ve bol yağlı özellikle kızartmaya eğilimli, sebze-meyve tüketimi az, et tüketimi fazladır. Sağlık üzerine etkilerine bakıldığında bu çocuklarda yürümede gecikme, sıklıkla pişik ve deri enfeksiyonları görülür. Büyü- menin erken tamamlanması nedeniyle kemik yaşları yaşıtlarına göre ileri, düz tabanlık ve bacaklarda eğrilik, erken ergenlik belirtileri, kalp-damar hastalıkları, yüksek kan lipid profili en çarpıcı belirtileridir. İleriye dönük gastrointestinal sorunlar (safra kesesi taşları) uyku apnesi, nörolojik komplikasyonlar, endokrin sistem bozuklukları, psikososyolojik sorunlar ve kanser riski gibi hastalıklar oluşabilir.
Okul Öncesi ve Adölesan Dönemde Beslenme ile ilgili detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.